Çocukken ağaçlara tırmanır oyunlar oynardık. Bahçemizdeki kayısı ağacı ise en sevdiğimiz ağaçtı. Kolayca tırmandığımız için dallarında dolaşırdık, arkadaşımızdı o ağaç, sırdaşımızdı. Yalnız kalmak istediğimizde bile o ağaca gidip sığınırdık. Apartmanlarda büyüyen çocuklardan farkımız belkide buydu bizim, arkadaş olduğumuz bu ağaçların doğrudan dalından meyve yemek. Çağla iken yarı olgunlaşmışken ve kayısı haline geldiğinde sürekli taptaze kayısı yemek, hormonsuz, ilaçsız. Şimdilerde neredeyse bulmak imkansız oldu... Bu faydalı meyveyi o yaşlarda bu kadar bol ve doğal bulup yediğim için kendimi şanslı hissediyorum. İşte size kayısının ve kuru kayısının faydaları...Bu bilgiler internetten derlenmiştir.

Kabızlık: Kabızlık dışkının kuruyup sertleşmesi sebebiyle oluşur. Normalden daha sert olan dışkı bağırsaklardan daha zor geçer ve vücuttan atılması zorlaşır. Bazı ilaçlar kabızlığa yol açabilir yalnız kabızlığın başlıca sebebi kötü beslenme alışkanlıklarıdır.

Eğer yeteri kadar su içmiyorsanız, kötü besleniyorsanız (fast-food, konserve gıdalar..vb) ve almanız gereken besin lifini almıyorsanız kabızlık riski yükselir. En çok besin lifi içeren meyveler arasında bulunan kayısı hem kabızlığı engellemek hem de kabızlığın tedavisi için tavsiyelmektedir.

1 adet orta boy kayısı aşağı yukarı 1 gram besin lifi içerir ve bu miktar günlük besin lifi ihtiyacının %3’üne denk gelir. Dışkıyı yumuşatarak bağırsaklardan geçişini basitlaştıran besin lifi sağlıklı bir sindirim sistemi için oldukça önemlidir.

Besin lifi yalnızca kabızlığın geçmesine değil bunun yanı sıra kötü kolesterolün düşürülmesine de yardım eder. Sık sık kabızlık problemu yaşıyorsanız kayısı dışında lif bakımından zengin ahududu, yaban mersini, armut, greyfurt ve erik gibi meyveleri daha fazla tüketmelisiniz.

Kemik Sağlığı: Kayısı sağlıklı kemik gelişimi ve kemik yapısının korunması için gerekli olan vitamin ve minerallerin çoğunu içermektedir. Belki tek başına kemikleri güvenliğini sağlamak için yeterli değildir yalnız kemik sağlığının ön planda olduğu bir beslenme programı uyguluyorsanız kayısıyı Yemeniz gereken meyveler listesine ekleyebilirsiniz.

Kemikler için önemli kalsiyum, fosfor, manganez, demir ve bakır mineralleri bakımından zengin olan kayısı osteoporoz gibi kemik hastalıklarından korunmak için tavsiyelen meyvelerden biridir.

Kalp Sağlığı: Bitki kaynaklı gıdalara özgü (polifenolik antioksidanlar) flavonoid ve diğer antioksidanlar bakımından zengin olan kayısı kalp hastalıkları dahil olmak suretiyle birçok ciddi hastalığın görülme riskini artıran “oksidatif gerilimi” dengeler.

Ayrıca bu antioksidanlar vücudumuz tarafından kılcal damar duvarlarının yapısını muhafaza etmek için kullanılırlar.

Göz Sağlığı: Kayısıya rengini veren karotenoid ve lütein üzerine yapılan araştırmalar bu pigmentlerin göz sağlığının korunmasına yardımcı olduğunu ve yaşla beraber ortaya çıkan göz hastalıklarının riskini düşürdüğünü ortaya koymaktadır.

C vitamini bakımından zengin olan kayısı ve greyfurt, portakal, çilek, yeşil yapraklı sebzeler, Brüksel lahanası gibi meyve ve sebzeleri daha fazla Yemeniz katarak, sarı nokta hastalığı (uygunar denesil) gibi hastalıkların görülme olasılığını ciddi anlamda azaltacaktır.

İltihap: Sadece bitkisel besinlerde bulunan kateşinler (catechins) bakımından zengin olan kayısı (1 adet kayısı 4-5 gram kadar kateşin içerir) bu özelliğiyle Romatizma, bronşit gibi iltihaplı hastalıkların tedavisine yardımcı olabilir.

Yapılan araştırmalar kateşinlerin iltihabın kritik adımlarından biri olan cyclooxygenase-2 (cox-2) enziminin etkinliğini baskıladığını ortaya koymaktadır. Ancak bu araştırmaların sayısı henüz yeterli düzeyde değildir ve kayısının bu yararı ile ilgili daha fazla bilgi için insanların katılımı ile yapılacak bilimsel çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Potasyum: Vücut işlevlerinin devam edebilmesi için kritik bir mineral ve elektrolit olan potasyum vücutta sıvı dengesinin sağlanmasına, kalp ritminin korunmasına, kkatiyenrın hareket etmesine, sinir sisteminin doğru çalışmasına ve böbreklerin kanı filtrelemesine yardım eder.

1 adet kayısı günlük potasyum ihtiyacının %3’ünü karşılar ve bu önemli mineral için son derece sağlıklı bir kaynaktır.

Demir: Eksikliğinde halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, ağız içi yaraları, saç ve cildin syetişkinlaşması gibi belirtiler görülen demir minerali kanın bütün dokulara ve organlara oksijen taşımasını sağlayan kırmızı kan hücresi üretiminde kullanılır.

Demir içeren meyve ve sebzeler arasında ilk sıralarda bulunan kuru kayısının 100 gramı 6 mg demir içerir ve bu miktar günlük olarak alınması tavsiyelen demir miktarının %35’ine denk gelmektedir.

Demir eksikliği yaşıyorsanız kuru kayısı dışında kurutulmuş domates, taze maydanoz, ıspanak, yeşil zeytin ve kuru üzümü beslenme listenize ekleyebilirsiniz.

Kayısının Diğer Faydaları

Kayısı yağı cilt tarafından hızlı emilir ve emildikten sonra cildi yağlı bırakmaz. Egzama kaşıntısı gibi cildi tahriş eden problemlera karşı kayısı yağı kullanabilmeniz mümkün.

Kayısının ateş düşürücü etkisi vardır ve soğuk algınlığı gibi ateşli hastalıkların tedavisine yardımcı besinler arasındadır.

1 adet kayısı 17 kalori içerir. Kalorisi en düşük meyve değil belki yalnız besin lifi bakımından zengin olduğu için öğün aralarında 2-3 adet kayısı yiyerek tokluk sürenizi uzatabilirsiniz.

Kayısı yağı kullanarak hazırlayacağınız yüz maskeleri cildin elastikiyetini korumasına yardım eder ve kırışıklık oluşumunu geciktirir.

Hassas bir cildiniz varsa ve kimyasal maddeler içeren nemlendirici kremler kullanamıyorsanız A ve C vitaminleri içeren, bunun yanı sıra etkili bir nemlendirici olan kayısı yağını deneyebilirsiniz.

Saça birçok yararı bulunan oleik ve linoleik asitler bakımından zengin kayısı yağını yıpranmış saçları yumuşatmak için kullanabilmeniz mümkün.

Saç derisinin aşırı kurumasına neden olan sedef, egzema, kepek gibi problemler için kayısı yağını deneyebilirsiniz. Saç derinize kayısı yağıyla masaj yaptığınızda A ve E vitaminleri ile cildin yenilenmesine yardımcı olarak saç derisini derinlemesine nemlendirecektir.

Kayısının Besin Değerleri

100 gram çiğ kayısı;

48 kalori

2 gr besin lifi

9 gr şeker

0.4 gr yağ

86.4 gr su

1926 IU A vitamini (günlük ihtiyacın %39’u)

10 mg C vitamini (günlük ihtiyacın %17’si)

0.9 mg E vitamini (günlük ihtiyacın %4’ü)

3.3 mcg K vitamini (günlük ihtiyacın %4’ü)

0.6 mg B3 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)

0.1 mg B6 vitamini (günlük ihtiyacın %3’ü)

9 mcg B9 vitamini (günlük ihtiyacın %2’si)

13 mg kalsiyum (günlük ihtiyacın %1’i)

0.4 mg demir (günlük ihtiyacın %2’si)

10 mg magnezyum (günlük ihtiyacın %2’si)

23 mg fosfor (günlük ihtiyacın %2’si)

259 mg potasyum (günlük ihtiyacın %7’si)

0.2 mg çinko (günlük ihtiyacın %1’i)

0.1 mg bakır (günlük ihtiyacın %4’ü)

0.1 mg manganez (günlük ihtiyacın %4’ü) içerir.

Bu rakamlar 4 yaş üstü için tavsiyelen günlük 2000 kalorilik beslenme programına göre oluşturulmuştur. Kişinin yaşı, cinsiyeti ve sağlık koşullarına bağlı olarak günlük olarak alması gereken vitamin ve mineral oranları değişebilir.

Fazla Kayısı Yemenin Bir Zararı Var mı?

Normal miktarlarda tüketilen taze kayısının bilinen bir yan etkisi yok. Ancak kuru kayısının üretim sürecinde kullanılan kimyasalların bazı astım hastalarında atakları tetiklediği yönünde araştırma sonuçları bulunuyor.

ABD Federal Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) verilerine göre kuru kayısının rengini güvenliğini sağlamak ve raf ömrünü uzatmak için kullanılan kükürt dioksit gazı astım hastalarının %5’inde tepkia neden oluyor. Bundan korunmak için üretim aşamasında sülfür içeren bileşenlerin kullanılmadığı organik kuru kayısılardan tüketebilirsiniz.

Faydaları

1. Anemi(kansızlık): Kuru kayısı kusursuz bir demir kaynağıdır. Demir ise anemi ile savaşmada en etkili etkendür. Kuru kayısı ilaveten demirin absorbe ettiği bakırı da içerir. Günlük kuru kayısı tüketimi hemoglobinlerimizin(kırmızı kan hücreleri)  sağlıklı kalmasına, bilhassa kadınların gün içerisinde ruh hallerinin dengede kalmasına yardım eder. Ayrıca ağır işlerde çalışan insanlar anemi olmasalar bile kuru kayısı tüketmek zorundadırlar.

2.    Kabızlık: Kuru kayısı pektin barındırır. Kuru kayısı ilaveten selüloz içerir. Selüloz hafif müsil etkisi ile kabızlık ile doğal yolla savaşır. Burada selüloz, çözülemeyen lif olarak rol oynar.  Pektin ise kabızlık süresi boyunca vücudumuzdaki su seviyesini dengeler.

3.    Sindirim :  Kuru kayısı ilaveten ağır akşam yemeklerinden önce tüketildiğinde sindirimi  ve hazmı basitlaştırır. İçinde bulunan alkaliler yemekte alacağımız asitleri nötralize eder.

4.    Ateş: Kuru kayısı yüksek ateşle de savaşır. İşte size kusursuz bir doğal ateş düşürücü tarifi: Bir adet kayısının üzerine bal sürün daha sonra bu kayısıyı bir bardak suyun içine atın ve iyice karıştırdıktan sonra suyu için. Ateşiniz 30 dk içinde düşecektir.  Ayrıca doğal yolla da susuzluğunuz giderilmiş olur.

5.    Deri: Kuru kayısı suyu bunun yanı sıra güneş yanıklarında, kaşıntılarda, egzamada ve uyuzda sorunli bölgenin üzerine kullanmak mümkün. Ayrıca bu hastalıkların dışında kullanmanız derinizi temizler ve çoğu deri hastalığına yakalanmanızı engeller.  Ayrıca kayısı suyu nemlendirici özelliğinden kaynaklı derinizin pul pul dökülen yerlerine uygulanabilir.

6.    Sağlıklı  Sindirim Sistemi: Kuru kayısı müsil özelliğiyle vücudumuzdaki  istenmeyen atıkları atmamıza yardım eder.  Piyasada bulunan sindirim sistemi içecekleri ve ürünlerinden daha etkili ve doğal bir yol olan kuru kayısı, alkali özelliğiyle tüm bağırsaklarınızı temizler.

7.    Gebelik:  Kuru kayısı tarihi tam net olarak bilinmemekle birlikte uzun yıllar  boyunca gebelikte destekleyici olarak ve kısırlık tedavisinde de yardımcı besin  olarak kullanılmıştır.  Kuru kayısının kısırlığı tedavi edici özelliği bulunmaktadır. Kanama ve spazmlarda doğal bir ağrı kesici olarak kullanılır. Ayrıca kuru kayısı vajinal bulaşmaların tedavisinde de kullanılır. Gebelik süresi boyunca kuru kayısı hamile kadınlar için kusursuz bir atıştırmalıktır.

8. Kalp Ritmini Düzenler: Kuru kayısı kusursuz bir potasyum kaynağıdır. Potasyum bir mineraldir ve içinde elektrolit bulundurur.  Bu mineraller kalp kasının sağlıklı çalışmasını sağlar ve kalp ritmini düzenler.

9. Gözün İyi Görmesi:  Kuru kayısı A vitamini içerir. A vitamini ise gözler için en yararlı vitamindir. Ayrıca A vitamini çok güçlü bir antioksidan olup, hücrelerin sağlıklı kalmasını sağlar.  Bazı radikal zararlar insan gözünün lensini incitebilir; bu da katarakt ve kalıcı göz hasarına yol açar. A vitamini bu hastalıklardan kurtulmanız için gerekmektedir. Kuru kayısı katarakt hastalığında hayati bir önem taşır.

10. Hemoglobin: Kuru kayısı hemoglobin artışına neden olur. anemi ile savaşta gerekli olan madde hemoglobindir.  Hemoglobin artışı için kuru kayısı içinde demir ve bakır bulunur.

11 . Astım: Kuru kayısı ilaveten tüberküloz semptomlarını, astımı ve bronşiti tedavi etmesi ile bilinir.

12. Cilt sağlığı: Kuru kayısı yağı, cilt sağlığında önemli bir rol oynar. Bu yağ cildin temiz ve pürüzsüz kalmasına yardım eder.

13. Yüksek kan basıncı: Kuru kayısı muzdan 3 kat daha çok potasyum içerir.  Vücudumuzun tuz seviyesini dengeleyerek kan basıncını düşürür.  İçinde potasyum bulunan kayısı ilaveten kalp hastalıklarına yakalanmamak için tercih edilmesi gereken besinler arasındadır.

14. Kas gelişimi: Kuru kayısı potasyum içerir. Potasyum, metabolizmayı güçlendirir ve organlarımızın için vazgeçilmezler arasında yer alır. Özellikle vücut geliştirme şampiyonlarının vazgeçilmez besini olan kuru kayısı, vücuttaki asit seviyesini dengeler ve proteinleri sentezler.

15. Kan pıhtılaşması: Kuru kayısı K vitamini içerir. K vitamini ise kanın pıhtılaşmasına yardım eden bir vitamindir. Herhangi bir yaralanma esnasında kanımızın pıhtılaşmaya ihtiyacı vardır, yoksa aşırı kanamadan ölebiliriz. Günlük 1 kase kuru kayısı Yemeniz,  kanınızın pıhtılaşmasına yardımcı olacaktır.